رئیس انجمن روانشناسی بالینی ایران در گفتوگو با خبرنگار ما گفت: خشونت خانگی یکی از آسیبهای جدی و شایع در همه جوامع به ویژه در جوامع در حال توسعه است. بهطوری که در بعضی از کشورها مانند آمریکا حدود 960 هزار تا 3 میلیون نفر در سال، قربانی خشونتهای خانگی میشوند.
دکتر سیدکاظم عاطفوحید، کودکان و زنان را آسیبپذیرترین اقشار در جامعه نسبت به اعمال خشونتهای خانگی خواند و افزود: البته در مواردی شاهد اعمال خشونت نسبت به مردان نیز بودهایم اما این نوع خشونتها اکثرا عاطفی بوده و جنبه آزار و اذیت جنسی و جسمی در آنان نداشته است.
وی در تقسیمبندی انواع خشونتهای خانگی به آزارهای جسمی، جنسی و عاطفی اشاره کرد و اعمال خشونت از نوع سوم را از جمله مواردی دانست که تشخیص آن بسیار دشوار بوده چرا که فرد از طریق تحمل الفاظ توهینآمیز و تحقیرگونه طرف مقابل خود مورد آزار قرار گرفته و در صورتی که شرایط روحی بسیار بدی برای فرد به وجود آید، برای درمان مراجعه خواهد کرد.رئیس انجمن روانشناسی بالینی ایران در مورد آثار سوءخشونتهای خانگی اظهار داشت: بر اساس تحقیقات به عمل آمده 31 درصد زنان آمریکایی در زندگی مورد آزار جسمی، جنسی و عاطفی توسط همسر خود قرار میگیرند. در ایران نیز طی یک تحقیق به عمل آمده در سال 83 میزان اعمال بدرفتاری نسبت به زنان 3/66درصد و این آمار در جامعه آماری دانشجویان 55 درصد بوده است.
وی با بیان اینکه خشونتهای خانگی یا آزارها و سوءاستفادههای جنسی و عاطفی در جامعه همواره افزایش چشمگیری داشته است، عنوان کرد: اگرچه اعمال این نوع خشونتها تنها متوجه زنان نیست اما مطالعات بینالمللی نشان میدهد زنان همواره 7 تا 14 برابر بیشتر از مردان مورد اذیت و آزار همسران خود قرار میگیرند.عاطفوحید با اشاره به اینکه اکثر زنان در طول زندگی خود حداقل 2 نوع خشونت خانگی را تجربه میکنند، خاطرنشان کرد: در آمریکا بهطور متوسط از هر 3زن یک نفر بهدلیل آزار و اذیتهای جنسی و جسمی از سوی همسر خود فوت میشود. همچنین در تحقیقی که در سال 85 در ایران صورت گرفته و هنوز نتایج آن منتشر نشده، گواه این است که 69 درصد زنان، بدرفتاریهای جسمی و عاطفی همسران خود را تجربه کردهاند.
رئیس انستیتو روانپزشکی تهران در رابطه با ویژگیهای جمعیت شناختی برای اعمال خشونتهای خانگی، گفت: براساس مطالعات، مردان بیکار بیش از دیگر مردان، همسران خود را مورد آزار و اذیت جسمی و جنسی قرار میدهند. همچنین بیشترین آزار و اذیت همسران در میان مردان تحصیلکرده از نوع آزار عاطفی صورت میگیرد به همین نسبت زنانی که مورد آزار و اذیت همسران خود قرار میگیرند از نقطه نظر سلامت عمومی در مقایسه با زنانی که هیچگاه این نوع خشونتها را تجربه نکردهاند، وضعیت بسیار نامطلوب روحی و روانی دارند.
عاطفوحید با اشاره به بار مالی بسیار سنگین ناشی از بروز آسیبهای اجتماعی در جوامع، اظهار داشت: وقتی فرد به لحاظ روحی و جسمی آسیب میبیند نیازمند یکسری خدمات و بهدنبال آن صرف هزینههای هنگفت برای درمان است. بهطور تخمینی در آمریکا سالانه 8/5 میلیارد دلار بار مالی ناشی از وجود آسیبهای اجتماعی به دولت تحمیل میشود که از این میزان، 4/1میلیارد دلار هزینههای درمانی افراد آسیبدیده و نیز 8/1 میلیارد دلار بهعلت از دست دادن درآمدهایی که میتوانستند برای کشور مفید واقع شوند، صرف میشود. وی در ادامه مهمترین علل خشونتهای خانگی را برشمرد و گفت: بهطور کلی یکی از مهمترین علل بروز خشونتهای خانگی این است که فرزندان در خانوادههای خود شاهد رفتارهای خشونتآمیز از سوی والدین خود بوده و اینگونه رفتارها را آموخته و در زندگی آینده خود به کار میبندند.
همچنین در اغلب موارد برای کنترل یا کاهش استرسهای وارده، فرد اقدام به اعمال خشونت کرده و با این کار سعی در کاستن از میزان استرس فردی و نیز به کرسی نشاندن حرف خود دارد.
عاطفوحید افزود: علاوه بر این، تاثیر رفتارهای خشونتآمیزی که افراد از طریق وسایل ارتباط جمعی از قبیل تلویزیون، ماهواره و... مشاهده کرده و در اغلب فیلمها افراد از طریق اعمال خشونت به نتیجه مورد نظر میرسند، این تفکر را در ذهن بیننده تداعی میکند که خشونت در اغلب موارد برای کنترل شرایط زندگی مؤثر واقع میشود.وی ادامه داد: با توجه به اینکه تاکنون هیچ نوع عامل پیشگیرنده و کنترلکنندهای در این زمینه بهصورت کارآمد فعال نشده است، زنان و کودکان بهدلیل نبود حامی و مأمن برای رهایی از شرایط سخت زندگی ناچار به تحمل این نوع خشونتها شده و در اولین فرصتی که بتوانند، زمینه برطرف کردن عقدههای خود را با خشونت نسبت به اطرافیان خود فراهم میکنند.